W dniu 25 lipca 2022 r. zmarł Zbigniew Jędrzejewski, utalentowany i utytułowany mistrz kowalski z Osięcin.
Urodził się w 1945 r. w Osięcinach. Z rzemiosłem kowalskim zetknął się, podpatrując pracę swojego ojca — Teodora Jędrzejewskiego, założyciela osięcińskiej kuźni. Mama Pana Zbigniewa — Helena, także związana z rękodziełem ludowym, zajmowała się haftem i szydełkowaniem.
Po ukończeniu Technikum Przemysłowo-Pedagogicznego Zbigniew Jędrzejewski zdał maturę i rozpoczął naukę w Studium Nauczycielskim we Włocławku. Następnie rozpoczął pracę jako nauczyciel w Zespole Szkół Mechanicznych w Radziejowie. Choć zdobyte w młodości wykształcenie umożliwiło Panu Zbigniewowi wybranie zupełnie innej drogi zawodowej niż ojciec, chętnie uczestniczył w pracy w rodzinnej kuźni. Przez wiele lat — będąc jednocześnie czynnym zawodowo pedagogiem — pracował wraz z ojcem. W 1976 r., gdy Pan Teodor przeszedł na emeryturę, przejął prowadzenie osięcińskiej kuźni i całkowicie poświęcił się kowalstwu.
Jego prace cieszyły się zainteresowaniem odbiorców. Efektowne, lecz przemyślane, zaprojektowane ze smakiem dekoracje stały się wizytówką osięcińskiej kuźni Jędrzejewskich. Oprócz tradycyjnych krat, balustrad, architektonicznych okuć powstawały tam także nowoczesne formy — meble, a także dekoracyjne gałązki winorośli, róże.
Dorobek zawodowy Zbigniewa Jędrzejewskiego jest bardzo duży. Wielokrotnie zdobywał najwyższe laury w regionalnych konkursach sztuki ludowej organizowanych przez muzea we Włocławku i Inowrocławiu. W 1979 r. w Warszawie otrzymał tytuł Honorowego Mistrza Rzemiosła Artystycznego. W 1986 r. nagrodzony został złotą odznaką „Za opiekę nad zabytkami” nadaną przez Ministra Kultury i Sztuki. W 1982 r. i w 1985 r. zdobył pierwsze nagrody podczas Ogólnopolskiego Biennale Kowalstwa Artystycznego w Radomiu. Od 1985 r. był członkiem Oddziału Stowarzyszenia Twórców Ludowych we Włocławku. Prace Z. Jędrzejewskiego znajdują się w zbiorach wielu polskich muzeów. Były prezentowane też za granicą m.in. w Paryżu, Kopenhadze, Bratysławie i Getyndze. Zdobią min. budynki wchodzące w skład Muzeum Etnograficznego we Włocławku. Swoje umiejętności Pan Zbigniew chętnie prezentował podczas pokazów rzemiosła kowalskiego w Kujawsko-Dobrzyńskim Parku Etnograficznym w Kłóbce.
W 2004 r. w Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku przygotowana została wystawa monograficzna poświęcona rodowi kowalskiemu Jędrzejewskich wraz z towarzyszącą jej publikacją — katalogiem wystawy autorstwa D. Kalinowskiej i E. Kraszewskiej-Sikorskiej pt. W kuźni Jędrzejewskich. W 2006 r. Zbigniew Jędrzejewski został uhonorowany Nagrodą im. Oskara Kolberga.
Pan Zbigniew był nie tylko wspaniałym rzemieślnikiem i artystą, lecz także świetnym nauczycielem kowalskiego zawodu. W czasie działalności zawodowej wyszkolił wielu uczniów w zakresie kowalstwa. Był m.in. nauczycielem zawodu innego wspaniałego kowala kujawskiego — Pana Andrzej Schmidta z Piotrkowa Kujawskiego. Wykształcił też w tej dziedzinie rzemiosła syna Andrzeja, przedstawiciela trzeciego pokolenia kowalskiego rodu Jędrzejewskich i kontynuatora rodzinnej tradycji zawodowej.
Zapamiętamy Pana Zbigniewa jako człowieka pełnego pasji, pracowitego i sumiennego oraz wymagającego przede wszystkim wobec siebie, a jednocześnie życzliwego, otwartego, chętnie dzielącego się swoją wiedzą nie tylko z adeptami kowalskiego rzemiosła, lecz także z pracownikami muzeów.

Michał Kwiatkowski

[ zdjecie 1 ]