SKRZYNIA MALOWANA
Szczegóły
Autor
Wykonawca nieznany ((ziemia dobrzyńska)),
Czas powstania
XIX/XX wiek
Miejsce powstania
Polska, Kujawy, kujawsko-pomorskie, Aleksandrów Kuj.,
Wymiary
wys.65cm, ściany: szer.109cm, głęb.57cm, wieko: szer.114cm, głęb.59,5cm,
Materiał
drewno, farby (klejowe),
Technika
technika stolarska, malowanie,
Właściciel obiektu
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
Słowa kluczowe
meble, wnętrze, wyroby stolarskie, rzemiosło,
Sygnatury
Numer inwentarzowy
MK-7026 E
Opis
Ściany pionowe łączone na cynki, wykrojem przypominające węgły zacięte na rybi ogon. Wieko płaskie, jego krawędzie otoczone z trzech stron profilowaną listwą, osadzoną na felc. Wieko umocowane na prostych, pasowych zawiasach, przybitych wewnątrz skrzyni. Oba przednie narożniki wieka wzmocnione blaszkami. Krawędzie dna wystają poza płaszczyznę ścian, tworząc rodzaj grubej listwy, otaczającej skrzynię z trzech stron. Bezpośrednio nad nią przybita także z trzech stron do ściany licowej jeszcze jedna profilowana listwa. Wewnątrz skrzyni, po lewej stronie, u góry wąski, prostokątny schowek o podwójnym dnie, dolne wysunięte 1,5 cm poza pionową ściankę, zamykany gładką deseczką, na której ołówkiem napisano "Nr 15". Litera "N" z ozdobnymi zawijasami. U góry, pośrodku ściany licowej ślad po wykładce zamka i podłużny otwór na klucz. Cały żelazny mechanizm zamka wymontowany z wnętrza skrzyni. Powyżej otworu, nieco z boku żelazne koluszko. Takie samo koluszko na wieku, do niego przymocowana żelazna sztabka, zagięta pod kątem prostym, z podłużnym otworem, który nachodzi na koluszko na licu. Kłódki brak.
Podstawa skrzyni deskowa, od strony szczytów pełna, z małym esowatym wycięciem pośrodku dolnej krawędzi, od strony lica i z tyłu dwudzielna, w postaci krótkich deseczek (z obu brzegów) o wewnętrznych krawędziach łukowatych. Podstawa przymocowana tuż pod gzymsem, tworzy jedną z nim linię pionową (nie ze ścianą). Deski podstawy również łączone na cynki na krawędziach. Od strony lica malatury na deskowych nóżkach zatarte. Pomalowane także tylne nóżki i te malatury widoczne: środek brunatno-czerwony, szerokie pionowe krawędzie ciemnoniebieskie, oddzielone wykropkowaną linią na przemian biało-czerwoną. Podstawa od strony ścian szczytowych brunatno-czerwona, gładka, dolny gzyms w tym samym kolorze, górny gzyms dwukolorowy: dolny pas brunatno-czerwony, górny niebieski.
Ściany szczytowe gładkie, brunatno-czerwone, ich pionowe krawędzie niebieskie (szerokość niebieskich pasów równa szerokości cynków). Pośrodku każdego szczytu owalny uchwyt z grubego drutu, umocowany na dwóch romboidalnych wykładkach.
Wieko malowane także gładko, w kolorze czerwono-brunatnym, lecz już bledszym przez szorowanie. Na wieku wyraźne ślady dwóch oddalonych od siebie prostokątów, malowanych podwójnym niebiesko-białym konturem. W narożach kwadratowe wypustki niebieskie, jak zewnętrzny kontur. Całkowicie zniszczone malatury wewnątrz tych pól.
Lico. Tło czerwono-brunatne. Dekoracja malarska rozmieszczona w dwóch prostokątnych polach, malowanych jak na wieku. Tu widoczna jeszcze trzecia wewnętrzna ramka, czerwono-brunatna. Tło pól szaro-zielone. Wnętrza wypełniają jednakowe, symetryczne ornamenty roślinne, Z czerwono-brunatnego, kielichowatego wazonu, o lekko zawiniętych uchach, wychodzących z brzegu, ujętego z boków w niebieski kontur, wyrasta bukiet kwiatowy, którego podstawę stanowi umieszczony częściowo w kielichu kwiat o migdałowatych płatkach, trzy w górze i trzy w dole. Kwiat czerwono-brunatny obwiedziony żółto. Z niego pionowo w górę wyrasta wielopłatkowy tulipan czerwono-brunatny, cieniowany żółto, z pomiędzy górnych płatków wyrastają czarne pręciki z białymi łebkami. Tulipan ujęty w dwa duże liście czerwono-brunatne, poniżej na łodyżce dwa łukowate, wąskie liście niebieskie. Identyczne tulipany i liście wyrastają z naczynia na boki (po jednym z każdej strony). Pomiędzy tymi trzema tulipanami biegną, wychodząc z kielicha do górnych narożników gałązki z drobnymi listkami czarnymi w białych obwódkach i szaro-zielonymi, zakończone kulistym, białym kwiatkiem, z czerwonymi śladami po brzegach. Podobne kwiatki (po jednym) ponad bocznymi tulipanami, pod nimi oraz po obu stronach nóżki kielicha. Podobne gałązki zaś spływają z kielicha lekkim łukiem w dół, także po jednej z każdej strony. Pomiędzy polami zdobniczymi, pod otworem na klucz, również dekoracja malarska, bardziej jednak drzewiasta i schematyczna. Z zielonkawego naczynia w formie dwudzielnego tulipana, na półokrągłej podstawie, wyrastają trzy białe łodyżki - środkowa pionowa, najwyższa. Na końcach łodyżek koliste kwiatki: białe koła w zielono-szarej obwódce, z wykropkowanym niebiesko górnym brzegiem. Każdy ujęty w podłużne szaro-zielone liście. Analogiczne, lecz dużo mniejsze kwiatki, ujęte w liście po obu stronach naczynia, z którego łukowato w dół wychodzą ich łodyżki. Z naczynia wychodzi także grupa liści podłużnych, w tym samym odcieniu zieleni. Na jednym z bocznych kwiatków, w białym kole widać czerwony kwiatek wielopłatkowy. Wzdłuż pionowych krawędzi lica gruba, szaro-zielona linia złożona z odcinkó łamanych i łukowatych, o obu brzegach wykropkowanych na biało. Dolny gzyms ściany licowej niebieski. Gzyms powyżej, od dołu czerwono-brunatny, wyżej szaro-zielony. Na dolnym pasie regularna, biała, łamana linia. Nieco ponad gzymsami, wzdłuż nich , na ścianie licowej biała, kropkowana linia.
W 2020 r. skrzynia została poddana konserwacji w ramach dotacji z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na realizację zadania pt."Barwne, posażne, ocalenia warte. Konserwacja zabytkowych skrzyń posagowych z Kujaw i ziemi dobrzyńskiej". Została ona przyznana w ramach programu "Wspieranie działań muzealnych" przy dofinansowaniu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.