Rzeźba “MATKA BOSKA SKĘPSKA”

Smukła figurka, umieszczona na podstawce o kanelowanych ściankach, w jej licu sierp księżyca, z półplastycznym profilem twarzy ludzkiej, w górnej jego krawędzi. Madonna stoi ze złożonymi dłońmi, ubrana w sztywny płaszcz, wrzecionowato rozcięty z przodu, odsłaniający spodnią suknię. Całą powierzchię szat zdobi relief wypukły, o motywach wici roślinnej, zakomponowanej symetrycznie, układającej się w spiralne lub esowate formy. W tle ornamentu, na całej powierzchni szat, charakterystyczne, drobne, soczewkowate nacięcia. Charakterystyczna, stosunkowo niewielka głowa, o realistycznym modelunku twarzy i skupionym obliczu. Na głowie zachowana obręcz pierwotnej, kabłąkowej korony. Figura niepolichromowana. Autor Paweł Miłkowski (1865-1932), mieszkający najpierw w Obozie, a potem w Ławiczku, był bardzo zdolnym przedstawicielem całego rzeźbiarskiego rodu, którego protoplastą był urodzony w Tupadłach Jakub Miłkowski (1810-1888), mieszkający w dorosłym życiu w Obozie k.Skępego. Nieprzeciętnie uzdolniony Paweł, bardzo wcześnie, w warunkach domowych, zdobył umiejętności pisania i czytania, zdradzając wielkie zainteresowanie nauką. Grywał na skrzypcach i fisharmonii. Przez 16 lat konstruował zegar astronomiczny, który jako cenna pamiątka przechowywany jest w rodzinie. W dorosłym życiu zgromadził sporą bibliotekę i wyróżniał się w pracy społecznej. W latach 1920-1926, piastował urząd wójta w gminie Skępe. Poza Madonnami Skępskimi, wykonywał ozdobne puzderka, fajki, szkatułki. Wcześnie osierocił syna Józefa (1920-1973), który był ostatnim przedstawicielem wielopokoleniowego warsztatu rzeźbiarskiego. Zob. K. Pawłowska, Miłkowscy, rzeźbiarski ród z ziemi dobrzyńskiej, Rocznik Muzealny, t. 4, Włocławek 1991 r., s. 27-57; taże, Rzeźba ludowa ziemi dobrzyńskiej, "Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie", Włocławek 2016, s. 101-132,; taże, Madonna Skępska w twórczoścui artystów ludowych Ziemi Dobrzyńskiej i Kujaw, Kalwaria Zebrzydowska 2018, s. 25-58. Rzeźba nazywana w tradycji "osóbką", jest przykładem figury kultowej, związanej z pobożnością domową. Inspiracją do tworzenia Madonn Skępskich w rodzie Miłkowskich była "cudowna" figura, znajdująca się w sanktuarium Matki Bożej Skępskiej, Pani Mazowsza i Kujaw w Skępem na ziemi dobrzyńskiej. Podczas koronacji w 1755 r., wizerunek gotyckiej figury Marii Służebnicy Świątyni został przemieniony. Rzeźbę przysłonięto barokowym, sztywnym płaszczem z blachy srebrnej pozłacanej, głowę okryto koroną kabłąkową, a u stóp umieszczono półksiężyc, z plastycznym wizerunkiem twarzy ludzkiej - symbolizującym szatana.