Rzeźba “MATKA BOSKA SKĘPSKA”.
Szczegóły
Autor
Wykonawca nieznany,
Czas powstania
1864 rok
Miejsce powstania
pochodzenie nieznane,
Wymiary
wys.29cm, podstawa: 13,3cm x 9,5cm x 5cm.
Materiał
drewno lipowe, farba olejna,
Technika
rzeźbienie, malowanie,
Właściciel obiektu
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
Słowa kluczowe
rzeźba sakralna, rzeźba, rzeźba chłopska, rzeźba w drewnie, rzeźba zabytkowa, M.B.Skępska,
Sygnatury
Na środkowej, gładkiej płaszczyźnie lica ryte datowanie "ROKU 1864".
Numer inwentarzowy
MK-4562 E
Opis
Figura masywna, przytwierdzona do podstawki, w której licu widnieje napis ROKU 1864 i jest ślad po pierwotnym sierpie księżyca. Madonna stoi z dłońmi w geście modlitewnym. Szaty zdobi na całej powierzchni relief wypukły bogatej wici roślinnej, o wzorach esowatych i małżowinowych. Widoczna w rozcięciu płaszcza suknia, ozdobiona motywem jodełkowym. Twarz okrągła, opracowana schematycznie. Na głowie zachowana obręcz pierwotnej korony. Rzeźba polichromowana.
Rzeźba jest ludowym naśladownictwem cudownej figury, znajdującej się w sanktuarium Matki Bożej Skępskiej, Pani Mazowsza i Kujaw przy klasztorze Ojców Bernardynów (OFM) w Skępem na ziemi dobrzyńskiej. Podczas koronacji w 1755 r., wizerunek gotyckiej figury Marii Służebnicy Świątyni został przemieniony. Rzeźbę przysłonięto barokowym, sztywnym płaszczem z blachy srebrnej pozłacanej, głowę okryto koroną kabłąkową, a u stóp umieszczono półksiężyc, z plastycznym wizerunkiem twarzy ludzkiej - symbolizującym szatana.
Rzeźba nazywana w tradycji "osóbką", obecnie niekompletna (brak półksiężyca, korony), najprawdopodobniej pierwotnie ustawiona była w kapliczce przydrożnej, o czym świadczy wycięty w licu podstawy rok 1864 oraz zaznaczone przez artrystę czerwone krople łez w kącikach oczu, wyrażające jego stan emocjonalny, związany z konsekwencjami nieudanego zrywu powstańczego w 1863 r. Z uwagi na wprowadzony wówczas przez władze carskie zakaz stawiania przydrożnych krzyży, w krajobrazie kulturowym ziemi dobrzyńskiej i Kujaw masowo ustawiano kapliczki z wyobrażeniami Skępskiej Madonny, jako widome znaki katolicyzmu i polskości.