MZKiD logo

Muzeum Ziemi Kujawskiej i
Dobrzyńskiej we Włocławku

Rzeźba “MATKA BOSKA SKĘPSKA”.

Szczegóły

Autor
Autor nieznany,
Czas powstania
pocz. XX w.
Miejsce powstania
Polska, ziemia dobrzyńska, kujawsko-pomorskie, Skępe,
Wymiary
wys.całk.48,5cm (w tym 7,5cm podstawa), szer.całk.18cm.
Materiał
farba olejna,
Technika
rzeźbienie, malowanie,
Właściciel obiektu
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
Słowa kluczowe
czepiec zabytkowy kujawski, rzeźba sakralna,
Sygnatury
Numer inwentarzowy
MK-11609 E

Opis

Rzeźba z wizerunkiem Matki Boskiej Skępskiej. Figura w formie stożka, o soczewkowatym przekroju, wykonana wraz z podstawą na planie półowalnym, w jednym kawałku drewna. Tył podstawy gładki, przednie krawędzie ozdobione dwoma ukośnymi nacięciami (nawiązanie do ozdobnych ślimacznic), płaska ścianka licowa posiada trzy, pionowo ryte linie, imitujące kanelowanie. Odzielnie wykonany półksiężyc, z silnie podwiniętymi rogami i półplastycznym profilem twarzy ludzkiej w górnej krawędzi. Mocowanie w odpowiednio podciętej, górnej krawędzi podstawy, za pomocą gwoździa. Maryja stoi hieratycznie, głowa osadzona prosto, ręce smukłe, złożone do modlitwy, z widocznymi rękawami sukni spodniej. Płaszcz długi szczelnie okrywa postać, rozcięty z przodu na kształt wrzeciona. Jego gładka powierzchnia ozdobiona jest na przednich połach reliefem wypukłym, o motywach wici roślinnej, zbudowanej z form esowatych i gałązkach, zakończonych kóleczkami. Górny brzeg płaszcza, zaakcentowany wyraźną, ząbkowaną kryzą, przednie jego poły półwałkiem. Charakterystyczna, mała głowa, owalna twarz, rysy cięte ostro, oczy przymknięte, czoło gładkie, usta wąskie. Włosy długie, odchylone do tyłu, tamże drobno i płytko żłobione na całej powierzchni, opadają na plecy "jęzorem", uskokowo odzielonym od jego płaszczyzny. Głowa okryta koroną ażurową, kabłąkową (sześć kabląków mocno zagiętych w połowie wysokości) i zwieńczona małym krzyżykiem na spłaszczonej kuli. Obręcz i kabłąki ozdobione wypukłymi guzami. Powierzchnia rzeźby posiada ślady pierwotnej i wtórnej malatury. Oryginalna, czarna farba, zachowana jest na podstawie i włosach, cielista na odsłoniętych częściach ciała, czerwona na sukni spodniej i wewnątrz korony. Płaszcz, półksiężyc i zewnętrzne ścianki korony złociste (warstwa wtórna), widoczne części ciała (twarz i dłonie) przemalowane pozłotką. Rzeźba, jest ludowym naśladownictwem cudownej figury, znajdującej się w sanktuarium Matki Bożej Skępskiej, Pani Mazowsza i Kujaw przy klasztorze Ojców Bernardynów (OFM) w Skępem na ziemi dobrzyńskiej. Podczas koronacji w 1755 r., wizerunek gotyckiej figury Marii Służebnicy Świątyni został przemieniony. Rzeźbę przysłonięto barokowym, sztywnym płaszczem z blachy srebrnej pozłacanej, głowę okryto koroną kabłąkową, a u stóp umieszczono półksiężyc, z plastycznym wizerunkiem twarzy ludzkiej - symbolizującym szatana. Rzeźba, nazywana w tradycji ludowej "osóbką", ma ciekawą historię. Wg ostatniego właściciela, pierwotnie umieszczona była w kapliczce w Skępem, skąd przez jego pradziadka, w czasie ostatniej wojny, w obawie przed zniszczeniem przez Niemców, została usunięta i schowana w prywatnym domu. Po zakończeniu wojny, została przywieziona do Włocławka, do domu dziadka, a następnie ojca ofiarodawcy, który zmarł w 2011 r. W roku następnym, figura przekazana została do muzeum.
Skip to content