Rzeźba “KRUCYFIKS”.
Szczegóły
Autor
Bońkowski Franciszek,
Czas powstania
ok. poł. XIX wieku
Miejsce powstania
Wólka, Skępe, kujawsko-pomorskie, ziemia dobrzyńska,
Wymiary
wys.24cm, szer.18cm, krzyż: 50cm x 21,5cm, podstawa: 8,5cm x 8cm x 8cm.
Materiał
drewno sosnowe ((podstawa i krzyż)),
Technika
rzeźbienie, polichromowanie,
Właściciel obiektu
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
Słowa kluczowe
rzeźba sakralna, rzeźba, rzeźba chłopska, rzeźba w drewnie, rzeźba zabytkowa, krucyfiks,
Sygnatury
Numer inwentarzowy
MK-5040 E
Opis
Rzeźba pełna, tył lekko ścięty. Krzyż prosty, osadzony w wysokiej, profilowanej podstawce.
Korpus Chrystusa prosty. Ręce bardzo szczupłe, lekkim ukosem skierowane ku górze. Klatka piersiowa szeroka przedzielona silnym, zapadnięciem mostka piersiowego, z charakterystycznym przewężeniem talii. Nogi mocno rozchylone i ugięte w kolanach, stopy silnie wyciągnięte w dół, prawa nałożona na lewą i przybita drewnianym kołkiem do krzyża. Perizonium umieszczone bardzo nisko, skąpo opina biodra, ukośnie drapowane zbiega się u prawego boku postaci, gdzie odchylone jest od ciała ostrym końcem. Głowa osadzona prawie prosto, ale twarz skierowana na prawe ramię. Charakterystyczny subtelny modelunek twarzy, o ascetycznych rysach, z trójkątną brodą. Dłuższe pasmo włosów spływa na prawe ramię. Korona gruba, pleciona z dwóch gałązek, z nabitymi cierniami. Rzeźba w formie silnie zgeometryzowanej, ciętej ostro.
Autor pracy został zidentyfikowany na podstawie rzeźb, zachowanych w zbiorach Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Badania terenowe prowadzone tropem zapisów proweniencyjnych w Dzięgielewie (dawny powiat sierpecki), nie wniosły wiele informacji, ponad to, że mieszkańcy tej wsi pamiętali Antoniego Bońkowskiego, zm. w 1895 r., biednego włościanina, który z pasją oddawał się pracom stolarskim, wykonywał zabawki dla dzieci i rzeźbił dla okolicznej ludności. Przypisana mu figura Madonny, znajdowała się (w l. 90. XX w.) w Gminnym Ośrodku Kultury w Gozdowie. Być może było dwóch rzeźbiarzy w rodzie, działających w różnych wsiach, bo przy nazwisku Franciszka, pojawia się z zapisach proweniencyjnych miejscowość Czachówek pod Sierpcem, obecnie nieznana.
Figury Ukrzyżowanego Chrystusa, autorstwa Franciszka Bońkowskiego, wskazują jednoznacznie na źródlo inspiracji, jakim jest znajdujący się na Kalwarii, w sanktuarium Matki Bożej Bolesnej, przy klasztorze Ojców Karmelitów w Oborach na ziemi dobrzyńskiej, barokowy krucyfiks, obok "cudownej" Piety, ważny cel pielgrzymująch tutaj wiernych. Zachowane w zb. MZKiD i MAiE w Łodzi krucyfiksy tego autora, świadczą o tym, że był on artrystą niezwykle płodnym, a sprzedawane, najprawdopodobniej podczas odpustów, krucyfiksy docierały wraz z pielgrzymami na tereny Mazowsza Płockiego, ziemię dobrzyńską i Kujawy.