MZKiD logo

Muzeum Ziemi Kujawskiej i
Dobrzyńskiej we Włocławku

RADŁO do radlenia ziemniaków.

Szczegóły

Autor
Wykonawca nieznany,
Czas powstania
koniec XIX wieku
Miejsce powstania
Kościelna Wieś, Osięciny, kujawsko-pomorskie, Kujawy,
Wymiary
dł.grządzieli 107cm, dł.rękojeści 92cm.
Materiał
żelazo,
Technika
wyrób kowalski,
Właściciel obiektu
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
Słowa kluczowe
,
Sygnatury
Numer inwentarzowy
MK-6990 E

Opis

Radło, zwane też redłem, od 2 poł XIX w służyło na Kujawach do redlenia ziemniaków. Pogłębiacz. Składa się z grządzieli, płozu, radlicy, słupicy głównej i tylnej, skrzydełek i rękojeści. Grządziel lekko wygięta, umocowana do słupicy głównej i tylnej. Od przodu na styku grządzieli z płozem stosunkowo krótka radlica o kształcie wypukłego trójkąta. Tamże, nad radlicą, po obu stronach grządzieli, za pomocą koluszek przyczepione są dwa metalowe skrzydełka. Skrzydełka są ponadprzeciętnie wysokie i krótkie, o kształcie zbliżonym do kwadratu. Rozstaw skrzydełek regulowany jest z tyłu, od ich wewnętrznej strony, sztabą z otworami i przetyczką. Ponadto od przodu, na wysokości skrzydełek, grządziel obito paskiem grubej blachy, co ją wzmacnia, chroni i nieco poszerza. Na przeciwnym końcu znajduje się regulator głębokości orki, tzw. hohenheimski w postaci grzebienia z hakiem. Rękojeści są umocowane bezpośrednio na słupicy głównej i podparte słupicą tylną za pośrednictwem rozpory, po czym rozchodzą oddzielone kolejną rozporą przy uchwytach. Łączenia elementów zrobiono za pomocą nitów i śrub. Narzędzie w całości jest metalowe, kute, kowalskiej roboty, częściowo wzorowane na XIX-wiecznych modelach fabrycznych obsypników, a nie tradycyjnych formach radeł drewnianych. Wersje metalowe na ziemiach polskich upowszechniły się od pocz. XX w., w biedniejszych regionach dopiero po I wojnie światowej.
Skip to content