MZKiD logo

Muzeum Ziemi Kujawskiej i
Dobrzyńskiej we Włocławku

RADŁO do radlenia ziemniaków.

Szczegóły

Autor
Wykonawca nieznany,
Czas powstania
ok.1940 roku
Miejsce powstania
Polska, Kujawy, kujawsko-pomorskie, Rakutowo, Kowal,
Wymiary
dł.126cm, szer.50cm, wys.80cm.
Materiał
żelazo,
Technika
wyrób kowalski,
Właściciel obiektu
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
Słowa kluczowe
rolnictwo, narzędzia rolnicze, radło,
Sygnatury
Numer inwentarzowy
MK-1341 E

Opis

Radło, zwane też redłem, od 2 poł XIX w służyło na Kujawach do redlenia ziemniaków. Zbudowane z grządzieli, płozu, radlicy, skrzydełek, rękojeści i regulatora głębokości orki. Grządziel mocno zakrzywiona. Na jednym jej końcu jest osadzony płóz z radlicą o kształcie trójkąta. Nad radlicą, po obu stronach grządzieli, za pomocą koluszek przyczepione są dwa metalowe skrzydełka. Rozstaw skrzydełek regulowany jest z tyłu, od ich wewnętrznej strony, sztabą z otworami i przetyczką. Ponadto od przodu, na wysokości skrzydełek, grządziel obito paskiem grubej blachy, co ją wzmacnia, chroni i nieco poszerza. Na przeciwnym końcu znajduje się regulator głębokości orki, tzw. hohenheimski w postaci grzebienia z hakiem. Dodatkowa regulacja, pozioma, to zatyczka (śruba), łącząca grządziel z grzebieniem, przetykana w jeden z trzech otworów na grządzieli; w zależności od umocowania narzędzia przechylało się bardziej w prawo lub lewo. Rękojeści dwie, wychodzą z grządzieli w miejscu jej zakrzywienia nie stykając się z sobą i rozchodzą oddzielone rozporą i wzmocnione pionowymi podpórkami przy uchwytach. Uchwyty zakończone drewnianymi rączkami. Łączenia elementów zrobiono za pomocą nitów i śrub. Narzędzie (poza uchwytami) jest metalowe, kute, kowalskiej roboty, częściowo wzorowane na XIX-wiecznych modelach fabrycznych obsypników, a nie tradycyjnych formach radeł drewnianych. Wersje metalowe na ziemiach polskich upowszechniły się od pocz. XX w., w biedniejszych regionach dopiero po I wojnie światowej.
Skip to content