Świat Duchowej Wyobraźni z dotacją Ministra

Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku otrzymało dotację Ministra Kultury na realizację zadania pt. „Świat Duchowej Wyobraźni. Dewocyjne obrazy pochodzenia fabrycznego w zbiorach etnograficznych Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku”. Celem zadania jest wydanie bogato ilustrowanej publikacji, szeroko omawiającej kolekcję tzw. obrazów fabrycznych, w której dominują „oleodruki” produkowane, zwłaszcza na przełomie XIX i XX wieku, przez znane europejskie firmy wydawnicze.

Dewocyjne obrazy pochodzenia fabrycznego zaczęto gromadzić we włocławskim muzeum latach 70. ubiegłego wieku z myślą o ekspozycjach stałych, zwłaszcza aranżacjach skansenowskich wnętrz. Jednakże powiększany przez lata zbiór liczący ponad 270 wizerunków stał się z czasem samoistną kolekcją, interesującą pod względem ikonograficznym i artystycznym, obrazującą ważny obszar ludowej pobożności, tematycznie ściśle związany z kultem religijnym i historią konkretnych cudownych wizerunków. Różnorodny pod względem technik wykonania charakter tego zbioru, którego cezura czasowa zamyka się w okresie od 2. poł. XIX w. do 3. ćw. XX w., jest rezultatem badań etnografów w ramach stacjonarnych obozów etnograficznych organizowanych w l. 80. i na pocz. 90. XX w. oraz systematycznych penetracji terenowych, podczas których pozyskano „drukowane” obrazy wychodzące już z mody.

Wnętrze mieszkalne Władysławy Włodarzewskiej w Świątkowicach na Kujawach, 1960 r., fot. A. Sachajdak, zb. MZKiD

Święta Rodzina, oleodruk, l. 20/30. XX w., wyd. KAMAG, Drezno, poch. Włocławek, fot. J. Czerwiński

Publikacja autorstwa Krystyny Pawłowskiej będzie ważnym uzupełnieniem zagadnień związanych z ludową pobożnością, zwłaszcza że opracowań powiązanych ściśle z jej wizualnym aspektem wciąż jest bardzo mało na gruncie muzealnictwa polskiego. Atutem tego studium jest interdyscyplinarne ujęcie tematu charakteryzujące drukowane święte wizerunki pod kątem antropologii kultury, historii sztuki i religioznawstwa. Przygotowywane wydawnictwo będzie posiadało cechy albumu i zawierało katalog obrazów znajdujących się w kolekcji. Ze względu na duże walory poznawcze i edukacyjne, książka będzie kierowana do różnych odbiorców, w tym do zainteresowanych zagadnieniami religijności z pozycji uprawianego zawodu (muzealnicy, naukowcy, pedagodzy itp.) oraz tych, którzy zechcą poznać duchowe dziedzictwo przodków w zakresie dawnych wyobrażeń świętych postaci. Istotnym walorem publikacji będzie czytelny podział tematyczny, który nada jej cechy przewodnika po ikonografii fabrycznych obrazów świętych.

Publikacja zostanie wydana w ramach zadania pn. Świat duchowej wyobraźni. Dewocyjne obrazy pochodzenia fabrycznego w zbiorach etnograficznych Muzeum we Włocławku w ramach Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Dziedzictwo kulturowe” — priorytet „Kultura ludowa i tradycyjna”.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.