MZKiD logo

Muzeum Ziemi Kujawskiej i
Dobrzyńskiej we Włocławku

RADŁO do radlenia ziemniaków.

Szczegóły

Autor
Jabłkowski ((kowal zam. w Uniejewie)),
Czas powstania
ok. 1900 roku
Miejsce powstania
Murzynowo, Brudzeń Duży, mazowieckie, ziemia dobrzyńska,
Wymiary
dł. 140cm, szer. 40cm, wys. 75cm.
Materiał
żelazo,
Technika
wyrób kowalski,
Właściciel obiektu
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
Słowa kluczowe
rolnictwo, narzędzia rolnicze, radło,
Sygnatury
Numer inwentarzowy
MK-7029 E

Opis

Radło, zwane też redłem, od 2 poł XIX w służyło na Kujawach do redlenia ziemniaków. Zbudowane z grządzieli, płozu, radlicy, skrzydełek, słupicy głównej i tylnej, rękojeści i regulatora głębokości orki. Grządziel mocno zakrzywiona Od przodu na styku grządzieli z płozem radlica o kształcie silnie wydłużonego trójkąta. Nad radlicą, po obu stronach grządzieli, za pomocą koluszek przyczepione są dwa metalowe skrzydełka. Rozstaw skrzydełek regulowany jest z tyłu, od ich wewnętrznej strony, sztabą z otworami i przetyczką. Ponadto od przodu, na wysokości skrzydełek, grządziel obito paskiem grubej blachy, co ją wzmacnia, chroni i nieco poszerza. Na przeciwnym końcu znajduje się regulator głębokości orki, tzw. hohenheimski w postaci sztabki z otworami (im wyższe oczko, tym grządziel opuszcza się niżej, a tym samym radlica wcina głębiej). Hak do zaczepu orczyka jest przymocowany do grządzieli na wysokości radlicy. Rękojeści dwie, wychodzą z grządzieli, w miejscu ich rozwidlenia wsparte słupicą tylną, po czym rozchodzą oddzielone rozporą przy uchwytach. Łączenia elementów zrobiono za pomocą nitów i śrub. Narzędzie w całości jest metalowe, kute, kowalskiej roboty, częściowo wzorowane na XIX-wiecznych modelach fabrycznych obsypników, a nie tradycyjnych formach radeł drewnianych. Wersje metalowe na ziemiach polskich upowszechniły się od pocz. XX w., w biedniejszych regionach dopiero po I wojnie światowej.
Skip to content