Rzeźba “MATKA BOSKA SKĘPSKA”.
Szczegóły
Autor
Wykonawca nieznany,
Czas powstania
XIX/XX w.
Miejsce powstania
kujawsko-pomorskie, Kujawy,
Wymiary
wys.34cm, podstawa: 14,5cm x 10cm x 2,5cm.
Materiał
drewno lipowe, farba olejna,
Technika
rzeźbienie, malowanie, złocenie,
Właściciel obiektu
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
Słowa kluczowe
rzeźba sakralna, rzeźba, rzeźba chłopska, rzeźba w drewnie, rzeźba zabytkowa, M.B.Skępska,
Sygnatury
Numer inwentarzowy
MK-4723 E
Opis
Rzeźba półpełna. Figura Madonny, umieszczona na płaskiej podstawce o kanelowanych ściankach. W jej licu mocowany sierp księżyca, z półplastycznym profilem twarzy ludzkiej, w górnej jego krawędzi. Madonna stoi ze złożonymi dłońmi, na głowie korona kabłąkowa, zwieńczona krzyżykiem. Szaty, na całej powierzchn zdobi relief wypukły bogatej wici roślinnej ,o wzorach esowatych i spiralnych. Twarz pełna, modelowana realistycznie. Włosy odchylone silnie do tyłu odsłaniają fragmenty, plastycznie modelowanych małżowin usznych. Ich powierzchnia kaskadowo sfalowana, opracowana jest delikatnymi żłobieniami. Rzeźba polichromowana i złocona.
Rzeźba jest naśladownictwem cudownej figury, znajdującej się w sanktuarium Matki Bożej Skępskiej, Pani Mazowsza i Kujaw przy klasztorze Ojców Bernardynów (OFM) w Skępem na ziemi dobrzyńskiej. Podczas koronacji w 1755 r., wizerunek gotyckiej figury Marii Służebnicy Świątyni został przemieniony. Rzeźbę przysłonięto barokowym, sztywnym płaszczem z blachy srebrnej pozłacanej, głowę okryto koroną kabłąkową, a u stóp umieszczono półksiężyc, z plastycznym wizerunkiem twarzy ludzkiej - symbolizującym szatana.
Rzeźba nazywana w tradycji "osóbką", z uwagi na sposób modelowania detalii oraz polichromowania i złocenia wiązać można z jakimś lokalnym warsztatem snycerskim. Z uwagi na niewielkie wymiary, prawdopodobnie była obiektem kultowym, związanym z prywatną pobożnością. Jej powstanie wpisuje się w nurt twórczości rzeźbiarskiej, jaka eksplodowała po nieudanym powstańczym zrywie 1863 r. Z uwagi na wprowadzony wówczas przez władze carskie ograniczenia, związane z zakazem organizowania pielgrzymek do Skępego, pobożność maryjna rozwijała sie w domowym zaciszu. W świętych ołtarzykach, ustawiano figurkę okrywaną szklanym kloszem, przed którą modliła się cała rodzina.