MZKiD logo

Muzeum Ziemi Kujawskiej i
Dobrzyńskiej we Włocławku

RADŁO płozowe ze skrzydełkami.

Szczegóły

Autor
Wykonawca nieznany,
Czas powstania
II poł.XIX wieku
Miejsce powstania
Polska, Kujawy, kujawsko-pomorskie, Izbica Kujawska, Śmieły,
Wymiary
dł.grządzieli 122cm, wys.96cm, dł.płozy z radlicą 50cm, dł.rękojeści 86cm.
Materiał
drewno, żelazo,
Technika
wykonanie sposobem domowym,
Właściciel obiektu
Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej
Słowa kluczowe
rolnictwo, narzędzia rolnicze, radło,
Sygnatury
Numer inwentarzowy
MK-4580 E

Opis

Radło, zwane też redłem, od 2 poł XIX w służyło na Kujawach do redlenia ziemniaków. Składa się z prostej, poziomej grządzieli, równoległego do niej płozu, które połączone są z pionowymi słupicami: tylną i główną. Tworzy to szkielet typowej, powszechnie spotykanej konstrukcji radła ramowatego, zwanego też płozowym lub czworobocznym. Grządziel służyła do zaprzęgnięcia ze zwierzęciem pociągowym, które ciągnęło narzędzie. Na drugim końcu szedł człowiek trzymając za rękojeści i kontrolując głębokość ostrza - radlicy w ziemi. Radlica żelazna, o kształcie trójkątnym, osadzona od przodu na drewnianym płozie. Słupica główna drewniana, do niej, po obu stronach, symetrycznie, za pomocą koluszek, przyczepione są dwa metalowe skrzydełka. Rozstaw skrzydełek regulowany jest z tyłu, od ich wewnętrznej strony, sztabą z otworami i przetyczką. Rękojeści podwójne, są połączone z grządzielą i słupicą główną (bliżej radlicy), zaś z słupicą tylną łączą się za pośrednictwem poprzeczki — rozpory, po czym rozchodzą, zespolone drugą poprzeczką. Na końcu grządzieli zakończonej okuciem jest regulator głębokości orki tzw. hohenheimski – rodzaj grzebienia z zębami. Narzędzie – poza metalową radlicą, skrzydełkami, rozporami, prętem wzmacniającym rękojeści z grządzielą i regulatorem głębokości orki – jest drewniane. Stosowano je powszechnie do początku XX wieku na Kujawach. Później zostało wyparte przez radła fabryczne z żelaza lub przez radła wykonane przez kowali.
Skip to content